میلگرد سبک و سنگین چه تفاوتی دارند؟ آیا می‌توان از هر نوع میلگردی در ساختن سازه‌ها استفاده کرد؟ آشنایی با تفاوت میلگرد سبک و سنگین چه اهمیتی دارد؟
یکی از اصلی‌ترین مقاطع فولادی مورد استفاده در سازه‌های ساختمانی میلگردها هستند. میلگرد به عنوان تقویت‌کننده و در بعضی مواقع به منظور استحکام و افزایش مقاومت در سازه مورد استفاده قرار می‌گیرد. میلگردهای موجود در بازار از نظر وزن به دو دسته تقسیم می‌شوند، میلگردهای سبک و میلگردهای سنگین که هر کدام دارای ویژگی‌ها و کاربردهای مناسبی هستند. میلگردهای سبک از نظر قیمت در مقایسه با نوع سنگین ارزان‌تر هستند.
در این مقاله از سایت بازرگانی نجومی به بیان تفاوت‌های بین این دو نوع میلگرد می‌پردازیم و خواهیم گفت که کدام یک از این میلگردها مناسب‌تر هستند.
میلگرد چیست؟
میلگرد یکی از مقاطع فولادی است که دارای سطح مقطع دایره‌ای شکل بوده و در ساختمان‌سازی جهت تقویت بتن مورد استفاده قرار می‌گیرد. میلگردها بر اساس طول و قطر استانداردی تولید می‌شوند اما از نظر وزنی برخی از تولیدکنندگان میلگردهای سبک‌تر و یا سنگین‌تر از حد استاندارد را تولید می‌کنند که در ادامه میلگرد سبک و سنگین را به طور جداگانه معرفی می‌کنیم.
میلگرد سبک چیست؟
همان‌طور که گفتیم میلگردها دارای وزن استانداردی هستند که به میلگردهای با وزن کمتر از مقدار استاندارد میلگرد سبک گفته می‌شود. در واقع میلگردها با قطرهای بین 3 الی 32 میلیمتر تولید می‌شوند و در بین این میلگردها قطرهای 8، 10 و 12 جزء میلگردهای سبک محسوب می‌شوند. از این نوع میلگردها معمولاً به عنوان تقویت‌کننده‌های آهن و یا به عنوان محافظ در سازه‌های ساختمانی و به منظور استحکام و افزایش مقاومت در سازه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این میزان سبکی در وزن میلگرد باید بر اساس یک استاندارد مشخصی در نظر گرفته شود و در صورتی که میلگرد بیش از حد مجاز سبک باشد قادر به تحمل نیروهای وارده بر سازه نخواهد بود و باعث بروز مشکلاتی خواهد شد. طول و قطر میلگرد نیز بر اساس وزن آن مشخص می‌شود، در صورتی که وزن آن از میزان استاندارد خیلی کمتر باشد قطر و طول میلگرد نیز کاهش می‌یابد و همچنین بر نوع آج‌های آن نیز تأثیر خواهد داشت.
تشخیص میلگرد سبک
مهم‌ترین پارامتر برای تشخیص میلگرد سبک، وزن آن است اما از نوع آج‌های آن نیز می‌توان به سبک بودن آن پی برد. میلگرد آجدار به 2 شکل شاخه‌ای و کلاف تولید می‌شود. میلگردهای کلاف را در سایزهای 5.5 الی 12 میلیمتر تولید می‌کنند و با توجه به اینکه سایزهای بزرگ‌تر دارای وزن بیشتری هستند و انعطاف‌پذیری کمتری دارند تولید آنها به صورت کلاف امکان‌پذیر نیست در نتیجه میلگردهای کلاف جزء میلگردهای سبک به شمار می‌روند.
همچنین میلگردهای سایزهای 8، 10 و 12 که به صورت شاخه‌ای تولید می‌شوند از دسته میلگردهای سبک محسوب می‌شوند. میلگردها غالباً در گریدهای A1، A2، A3 و A4 تولید می‌شوند که میلگردهای گرید A1 و A2 دارای وزن کمتری هستند و در سایزهای 8 الی 12 میلیمتر موجود هستند.
میلگرد سنگین چیست؟
با توجه به تعریف میلگرد سبک می‌توان به راحتی متوجه شد که میلگرد سنگین به میلگردی گفته می‌شود که وزن آن بیشتر باشد که در نتیجه باعث می‌شود قطر و طول میلگرد نیز افزایش یابد. این محصول معمولاً در پروژه‌های ساختمانی سنگین که دارای سختی زیادی هستند مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به اینکه تولید این نوع میلگرد از پیچیدگی کمتری برخوردار است تعداد تولیدکنندگان میلگرد سنگین در مقایسه با نوع سبک آن بیشتر است. از میلگرد سنگین برای تمام کاربردهای معمول میلگرد آجدار می‌توان استفاده کرد این محصول باعث افزایش مقاومت کششی بتن و سازه بتنی موردنظر می‌شود.
تشخیص میلگرد سنگین
گریدهای A3 و A4 معمولاً جزء میلگردهای سنگین به شمار می‌روند که دارای آج جناغی یا مرکب هستند. اما در برخی مواقع میلگرد سبک نیز در این گریدها تولید می‌شود که در این حالت بهترین راه تشخیص آن وزن کردن میلگرد است. میلگردهای سنگین معمولاً در سایزهای بین 14 الی 32 میلیمتر تولید می‌شوند.
5 تفاوت میلگرد سبک و سنگین
همان‌طور که می‌دانید مهم‌ترین و اصلی‌ترین تفاوت بین میلگردها تفاوت در وزن آنها است اما این مسئله باعث ایجاد تفاوت‌های دیگری در بین آنها می‌شود که در ادامه به بیان این تفاوت‌ها می‌پردازیم.
وزن
اصلی‌ترین و مهم‌ترین تفاوت بین میلگرد سبک و سنگین وزن آنها است که میلگردهای سبک شامل سایزهای 8 تا 14 هستند و میلگردهای سنگین نیز شامل سایزهای 16 تا 32 می‌شوند.
استحکام
میلگردهای سبک با توجه به وزن کمتری که دارند دارای استحکام کمتری نیز هستند. اما برای برخی کارها استفاده از همین میلگردها امکان‌پذیر است مانند میلگردهایی که برای خم‌کاری مورد استفاده قرار می‌گیرند که غالباً از نوع سبک هستند. در عین حال میلگردهای سنگین که از استحکام بیشتری برخوردار هستند با توجه به میزان کربن بالاتری که دارند شکننده‌تر هستند.
فرایند ساخت
برای ساخت و تولید میلگردهای سبک با توجه به قالب‌های کوچک‌تری که دارند و همچنین نیاز به دقت بیشتری دارای فرایند تولید پیچیده‌تری هستند در حالی که تولید میلگردهای سنگین فرایند ساده‌تری دارند.
استاندارد
میلگردها در ایران بر اساس استاندارد روسی و در 4 نوع تولید می‌شوند که شامل میلگرد A1، A2، A3 و A4 هستند. میلگردهای A1 و A2 جزء میلگردهای سبک قرار دارند، میلگرد A1 بدون آج و ساده است که همین امر دلیل بر سبک بودن آن است و میلگرد A2 دارای آج‌های ساده است و در دسته میلگرد سبک قرار می‌گیرد. اما میلگردهای نوع A3 و A4 به دلیل داشتن آج‌های پیچیده‌تر از نظر وزنی سنگین‌تر هستند.
کاربرد
میلگردهای سبک را معمولاً برای کاربردهایی مانند حفاظ سازه‌ها، خم‌کاری و همچنین به عنوان تقویت‌کننده به کار می‌برند. اما از میلگردهای سنگین برای ساخت سازه‌های بزرگ و سنگین و مواردی به جز خم‌کاری استفاده می‌کنند زیرا میلگردهای سنگین شکنندگی زیادی در حین خم‌کاری دارند.
میلگرد سبک بهتر است یا میلگرد سنگین؟
با توجه به مطالبی که بیان شد با تفاوت میلگرد سبک و سنگین آشنا شدید و ملاحظه کردید که هر کدام از این میلگردها دارای کاربردها و ویژگی‌های خاصی هستند. حال این سال پیش می‌آید که با توجه به تفاوت‌هایی که بیان شد کدام نوع میلگرد مناسب‌تر است؟
برای پاسخ به این سال باید بیان کرد که برای انتخاب میلگرد سبک و یا سنگین باید به نوع پروژه و کاربرد آن دقت شود همچنین در سازه موردنظر میزان استحکام و خمش مدنظر چه مقدار است. در نتیجه به هنگام انتخاب و خرید میلگرد نکاتی که باید مدنظر قرار گرفته شوند سایز و گرید و تعداد شاخه بر اساس طراحی و ساخت سازه است.
کارخانه‌های تولید‌کننده میلگرد سبک
همان‌طور که گفته شد فرایند ساخت و تولید این دو نوع میلگرد متفاوت است به همین دلیل برخی از کارخانه‌ها به تولید تنها یک نوع از این محصول می‌پردازند. تولیدکنندگان میلگرد سبک در ایران شامل موارد زیر می‌شود:
- کارخانه ظفر بناب
- کارخانه راد همدان
- کارخانه آناهیتا گیلان
- کارخانه سیرجان حدید جنوب
- کارخانه نورد گیلان (حسن رود)
کارخانه‌های تولید‌کننده میلگرد سنگین
قبلاً اشاره کردیم که با توجه به ساده‌تر بودن فرایند تولید میلگرد سنگین تولیدکنندگان بیشتری اقدام به تولید این محصول می‌کنند که برخی از کارخانه‌های سازنده به این شرح هستند:
- کارخانه فولاد میانه
- کارخانه سیادن ابهر
- کارخانه کویر کاشان
- کارخانه ذوب آهن اصفهان
- کارخانه فولاد خراسان (نیشابور)
جمع‌بندی
در این مطلب با تفاوت‌های عمده میلگرد سبک و سنگین آشنا شدید. همان‌طور که گفته شد در درجه اول تفاوت میلگرد سبک و سنگین در وزن آنها است که میلگردهای سبک وزن کمتری از استاندارد دارند و وزن میلگردهای سنگین نزدیک و یا مطابق با استاندارد است. تفاوت در وزن باعث ایجاد تفاوت در خواص دیگر مانند کاربرد و قیمت آن نیز می‌شود. اما نکته مهم در تهیه این محصول توجه به کاربرد آن و همچنین نوع سازه و میزان استحکام موردنیاز آن است. به همین دلیل قبل از خرید میلگرد به نیازهای فنی پروژه باید دقت داشته باشید و با سنجیدن آن محصول موردنظر را انتخاب نمایید.
کارشناسان زبده بازرگانی نجومی همواره آماده پاسخگویی به سؤالات شما در زمینه تهیه محصول موردنظر و همچنین اطلاع از آخرین قیمت‌های بازار آهن هستند. تنها کافی است به سایت این مجموعه مراجعه کرده و یا از طریق شماره‌تلفن‌های آن تماس حاصل نمایید.
