یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین اجزایی که هر ساختمان مستحکم باید بر پایه آن بنا شده باشد ستون است. در حقیقت ستون هر ساختمان نقش مهم و بسزایی در استحکام بخشی به آن دارد. دریافت انواع نیروها از ساختمان و همچنین انتقال آنها به فونداسیون و زمین از وظایف اصلی ستون‌ها در یک سازه می‌باشد. اما ستون‌ها از چه اجزایی تشکیل شده‌اند؟ بهترین متریال برای احداث ستون چیست؟ تیرآهن دوبل چیست؟ از ویژگی‌ها و کاربرد‌های تیرآهن دوبل مطلع هستید؟ برای اینکه بیشتر با این نوع تیرآهن آشنایی پیدا کنید پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را که توسط بازرگانی نجومی تهیه گردیده است تا انتها مطالعه کنید.
تیرآهن دوبل چیست؟
عموما هر ستون از کنار هم قرار دادن دو تیرآهن بنا می‌شود. به تیرآهن‌هایی که با بست و پلیت به هم متصل می‌شوند و در ساخت ستون ساختمان‌های مرتفع از آنها استفاده می‌شود تیرآهن دوبل می‌گویند. تیرآهن مرکب را با تیرآهن دوبل اشتباه نگیرید.
تیرآهن دوبل معمولا از اتصال دو تیرآهن با سطح مقطع I شکل ایجاد می‌شود که به وسیله یک بست و پلیت به یکدیگر متصل می‌شوند. استفاده از این نوع تیرآهن اغلب به عنوان تیرآهن ستون در ساختمان‌هایی که ارتفاعشان بلند باشد، رایج است. نکته مهم و قابل ذکر در مورد این مدل از تیرآهن‌ها این است که شاخه آنها ۱۲ متری است؛ از این جهت باید اتصال بین دو تیرآهن بسیار محکم و قوی باشد تا سازه مورد نظر دچار مشکل نشود.
شکل ظاهری این تیر آهن‌ها مانند قوطی‌های توخالی است؛ با این تفاوت که از چهار سمت، باله‌های ستون به سمت بیرون آمده است. بیرون آمدن این باله‌ها سبب افزایش استقامت آنها شده و در مقاومت سازه نقش مهمی ایفا می‌کنند. البته ذکر این نکته مهم است که وجود برخی از خطاهای انسانی مانند انجام جوشکاری به صورت نادرست و اشتباه سبب می‌شود که اتصالات تیرآهن دوبل ضعیف شوند.
کاربرد تیرآهن دوبل
مهم‌ترین اهمیت و کاربرد تیرآهن دوبل در ساخت ستون ساختمان است. اما اگر با جزئیات کاربرد تیرآهن دوبل آشنایی ندارید، در ادامه مطلب به سوالتان پاسخ خواهیم داد. عمده هدف کاربرد تیرآهن دوبل در پروژه‌های انبوه‌سازی بسیار بزرگ و نیز ساختمان‌های مرتفع است. به این دلیل که این مدل از پروژه‌ها باید از دوام و استحکام قابل توجهی برخوردار بوده و استفاده از این نوع تیرآهن به جهت سطح مقطع پهنی که دارد، سبب می‌شود که میزان تنش کمتری صورت گیرد. این امر مهم در نهایت موجب کاهش و خنثی‌سازی نیروهای وارده به ساختمان و همچنین افزایش پایداری سازه خواهد شد. آیا می‌دانید شرایط استفاده از تیرآهن دوبل در ستون ساختمان چیست؟
- هنگامی‌که که هیچ‌گونه دسترسی به تیرهای بال پهن و یا قوطی وجود نداشته باشد، به کمک ستون‌های دوبل می‌توان مقطع مورد نظر را در آن ایجاد کرد.
- اگر مقاطعی که در دسترس هستند، سطح مقطع مناسب را جهت ایجاد کمانش نداشته باشند؛ به کمک دوبل کردن آنها می‌توان سطح مقطع را تا مقدار مورد نظر افزایش داد.
- استفاده کردن از مقاطع مرکب گاهی می‌تواند نسبت به ستون‌های تولید شده از ورق فولادی، سریع‌تر و راحت‌تر باشد.
ویژگی‌های تیرآهن دوبل
در این قسمت به بررسی ویژگی‌های تیرآهن دوبل می‌پردازیم:
مهم‌ترین ویژگی این دسته از محصولات کیفیت آنهاست. چنانچه تیرآهن دوبل بکار رفته از کیفیت و استحکام بالایی برخوردار باشد، در نتیجه سبب افزایش مقاومت سازه مورد نظر خواهد شد. اما آیا می‌دانید که تیرآهن مورد استفاده برای ستون دوبل چه نوع تیرآهنی است؟ برای ساختن ستون دوبل از تیرآهن IPE استفاده می‌شود که در اتصالات آن ورق فولادی بکار رفته است. این موضوع نیز باعث موجب استحکام کششی سازه خواهد شد. علاوه بر این‌ها، نصب بسیار ساده و آسان و همچنین قیمت مطلوب آن موجب افزایش سرعت در به پایان رساندن پروژه می‌شود. قیمت تیرآهن دوبل به نوع IPE بستگی دارد. جهت اطلاع از آخرین قیمت تیرآهن می‌توانید به سایت بازرگانی نجومی مراجعه نمایید.
انواع اتصال تیرآهن دوبل برای ستون
هنگامی که تیرآهن به تنهایی قادر به تامین کردن مقاومت و پایداری سازه نباشد، در آن صورت تیرآهن دوبل مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این فرآیند مهم تیرآهن‌ها به صورت دوبل به یکدیگر متصل شده و یک تیرآهن جدید را تولید می‌کنند. تیرآهن تولید شده از این فرآیند از مقاومت خوبی در برابر تنش‌ها برخوردار خواهد بود. به‌طورکلی هنگامی که یک نیم رخ از آهن با توجه به مشخصات فنی سطح مقطعش قادر به تامین استحکام لازم برای ایجاد یک ستون نباشد، می توان از این فرآیند اساسی بهره برد. حال بهتر است بدانید که ستون دوبل به سه روش مختلف ساخته می‌شود.
اتصال از طریق دوبله کردن
در این روش دو تیرآهن اغلب از نوع IPE در کنار هم‌دیگر و بر روی شاسی (سطحی صاف) قرار داده می‌شوند. به نحوی که بال‌های دو تیرآهن کاملا در کنار یکدیگر قرار بگیرند، تیرآهن‌ها به یکدیگر چسبانده می‌شوند و پس ار آن جوشکاری بین دو بال تیرآهن انجام می‌گیرد. این فرآیند جوشکاری برای هر دو طرف تیرآهن انجام می‌شود. لازم به ذکر است که در این روش به جهت جلوگیری از ایجاد پیچش و اعوجاج در تیرآهن، از جوشکاری سراسری استفاده نمی‌شود.
جهت ساخت ستون با کمک تیرآهن دوبل باید براساس ضوابط مشخص و تعیین شده ای جوشکاری را انجام داد. از جمله این ضوابط می‌توان گفت که حداکثر فاصله میان طول‌های جوش ستون دوبل از ۳۰ سانتیمتر نباید بیشتر شود. همچنین فاصله تماس میان بدنه دو پروفیل مورد استفاده در ساخت ستون دوبل از ۱.۵ میلیمتر نباید بیشتر شود. چنانچه این فاصله بیشتر شود، طبق نظر کارشناسان ساختمان سازی ممکن است استفاده از مصالح پرکننده با ضخامت مناسب الزامی باشد.
اتصال به کمک یک ورق سراسری
در این روش نیز مانند روش قبل دو تیرآهن در کنار یکدیگر قرار گرفته و از یک ورق برای اتصال آنها به هم استفاده می‌گردد. همچنین در این روش نیز از جوشکاری غیر ممتد استفاده می‌شود. نکته مهم و قابل ذکر در این روش این است که ورق تقویتی بکار رفته از هر طرف حداقل ۲ سانتیمتر از لبه بال ستون برای انجام جوشکاری فاصله داشته باشد. در حقیقت با اینکار به تقویت تیر آهن کمک شایانی شده است.
اتصال با کمک قید موازی یا مورب
به جهت افزایش مقاومت فشاری ستون‌ها از دو روش برای ایجاد تیرآهن دوبل می‌توان استفاده کرد. روش اول بدین‌گونه است که در آن ضخامت اجزای مقطع را بیشتر در نظر می‌گیرند. این روش تاثیر چشم‌گیر و قابل توجهی بر مقاومت فشاری و خمشی ستون نداشته و می‌تواند منجر به سنگین شدن و افزایش هزینه اجرا گردد. اما در روش دوم فاصله میان مقاطع بکار رفته را بیشتر در نظر می‌گیرند و بدین منظور از ورق یا تسمه برای اتصال آنها به هم استفاده می‌کنند. به این ستون‌ها در اصطلاح ساختمان سازی، ستون پا باز گفته می‌شود. افزایش فاصله تیرها موجب افزایش ممان اینرسی مقطع نیز می گردد. شایان ذکر است که این دسته از ستون‌های مرکب رایج ترین نوع ستون در ایران هستند. در این روش استفاده از بست‌های چپ و راست که به شکل مثلث هستند، اکیدا توصیه می گردد زیرا مقاومت بیشتر و بهتری را ایجاد می‌کنند.
خرید از بازرگانی نجومی
تیرآهن دوبل محصولی مهم و کاربردی در ساختمان‌سازی به شمار می‌آیدکه عمده کاربرد و اهمیت آن در ستون‌های سازه می‌باشد. معمولا از تیرآهن IPE برای دوبل کردن استفاده می‌گردد. همچنین روش‌های مختلفی به‌منظور ایجاد ستون دوبل وجود دارد که از جمله آن می‌توان به دوبله کردن، استفاده از ورق سراسری و استفاده از قید موازی یا مورب اشاره نمود. امیدواریم که با مطالعه این مقاله مفید پاسخ تمام سوال‌هایتان را دریافت کرده باشید. جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید به پشتیبانی سایت بازرگانی نجومی مراجعه فرمایید.
